Danas slavimo dva velika srpska praznika, šta nam to običaji govore
Ivan B.
Objavljeno 14/01/2023
Sveti Vasilije Veliki, poznat kao Vasilije iz Cezareje, je bio uticajni teolog i episkop Cezareje (Kesarije) u Kapadokiji (Mala Azija). Smatra se osnivačem opštežiteljne monaške tradicije u istočnom hrišćanstvu.
Ubrzo nakon smrti proglašen je za svetitelja: pravoslavna crkva ga slavi 14. januara, a rimokatolička 2. januara.Vasilije Veliki, njegov brat Grigorije Niski i prijatelj Grigorije Bogoslov se nazivaju kapadokijskim crkvenim ocima. NJihova majka se slavi kao Sveta Emilija.
Rođen je oko 330. godine, u uglednoj porodici u Cezareji, glavnom gradu Kapadokije, od oca Vasilija, i majke Emilije. NJegova porodica je imala hrišćansku tradiciju – jedan deda mu je bio mučenik iz doba progona, a ujak mu je bio episkop. Kao mlad napustio je rodni grad otišavši da se školuje u Atini u periodu između 351. i 356. godine, gde je učio filozofiju, gramatiku, retoriku, astrologiju, fiziku i ostale nauke toga vremena, kod čuvenog učitelja Evula. Pored njega je imao i druge učitelje: Himerija i Proeresija. Školski drugovi su mu bili Grigorije Bogoslov, Julijan, kasnije car otpadnik i Livanije sofist.
U zapisu vladike Nikolaja Velimirovića stoji da je, „Hristos na sebe primio ljudsko telo i podneo bol za greh određen“.
Sudeći prema istorijskim spisima i predanju crkve, Sveti Vasilije se upokojio 379. godine, u 50. godini. Živeo je u vreme cara Konstantina koji je ozvaničio slobodu ispovedanja hrišćanske vere.
Vasilijeva služba, koju je napisao sam svetitelj, služi se, prema kanonu SPC, 10 puta godišnje – 1. januara, uoči Božića i Bogojavljenja, u sve nedelje Velikog časnog posta (osim Cvetne nedelje), na Veliki Četvrtak i Veliku Subotu.
U narodu je ostalo verovanje da se danas ne treba svađati ni sa kim, u suprotnom će vas pratiti maler cele godine. Kako se danas praznuje i Mali Božić, 14. januara ponovo se u nekim mestima unosi badnjak i opet dolazi položajnik.
Prema običajima, u mnogim krajevima spaljuju se ostaci badnjaka, ponegde mesi poseban obredni hleb, vasilica, u spomen Svetom Vasiliju Velikom.
Kako se u crkvenoj službi Sveti Vasilije Veliki naziva i „pčelom crkve Hristove“, koja nosi med vernicima i žaokom svojom bode jeretike, na današnji dan valja uzeti kašiku meda.
U nekim krajevima postoji verovanja da će godina biti rodna ako na današnji dan pada sneg ili bude oblačno, prenosi Magazin novosti.
