Tribina “Velike žene u velikim ratovima” u Galeriji 73
Ljiljana Z.
Objavljeno 24/04/2024
Tribina “Velike žene u velikim ratovima” biće održana u petak, 26. aprila u 18.30 u Galeriji 73.
Gošće tribine biće Jasmina Tutunović-Trifunov, istoričarka, Muzej žrtava genocida i Biljana Marcojević, istoričarka, Muzej žrtava genocida. Moderatorka je Smiljana Popov, novinarka.
One su bile Neustrašive kad je na celom svetu vladao strah; One nisu znale za strah u vreme Velikih, svetskih ratova… One su svojom neustrašivošću postale simboli stradanja, heroizma i najdubljeg čovekoljublja… One su Majke Hrabrosti, Majke Knežopoljke… One su Vasilija Vukotić, Milunka Savić, Milica Tepić, Hilda Dajč, Diana Budisavljević…
Milunka Savić – srpska junakinja Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, narednik u Drugom puku srpske vojske „Knjaz Mihailo“ i žena sa najviše odlikovanja u istoriji ratovanja…. Ranjavana je u borbama devet puta, a zbog neizmerne hrabrosti Francuzi su je prozvali „srpska Jovanka Orleanka“.
Tribina “Filmska ekspresija psihe: Andrej Tarkovski” u DOB
Kada govorimo o Milunki nakon pobeda, podviga, odlikovanja i slave… moramo govoriti i o kulturi sećanja i zaborava!
Još jedna heroina iz Velikog rata i Balkanskih ratova jeste „crnogorska vila“ Vasilija Vukotić, kći serdara Janka Vukotića. Jedina žena koja je učestvovala u borbama na Mojkovcu. Mojkovac je otvorio vrata spasa nesrećnoj srpskoj vojsci i omogućio put ka pobedi. Da nije bilo Mojkovca ne bi bilo ni proboja Solunskog fronta niti Velike pobede izvojevane u Velikom ratu.
Milica Tepić, poznata i kao Majka Knežopoljka, ovekovečena je na čuvenoj ratnoj fotografiji Žorža Skrigina koja je obišla svet. Fotografija iz januara 1944. kroz lik majke Milice sa sinom Brankom na leđima i kćerkom Dragicom, predstavlja simbol stradanja u Drugom svetskom ratu naroda Kozare i Potkozarja, kao i cele Jugoslavije, ali i simbol borbe za opstanak majke koja nije htela da se prepusti sudbini, niti dozvoli da sa decom završi u ozloglašenom logoru Jasenovac.
Pored fotografije kao svedočanstva borbe za opstanak samohrane majke, o njenoj sudbini, posvedočio je njen sin Branko (koji je nedavno preminuo) u intervju datom 2008. godine dnevnom listu Politika. Po njegovoj priči majka je zbog pretnji Ustaša, 1942. godine, u vreme kad je njegov otac bio borac Kozarskog partizanskog odreda, izbegla iz Bosanske Dubice u Garešnicu, u Moslavini. Kuća u kojoj su živeli do odlaska u izbeglištvo bila je spaljena i oni su se do kraja rata kretali po Kozari tražeći smeštaj i pomoć u hrani. Tom prilikom u jednom od zbegova, u okolini sela Knežica, sreo ih je Skrigin i napravio nekoliko fotografija. Posle rata vratili su se na okućnicu, gde je posle tri godine Milica umrla, a deca bila smeštena kod ujaka u Bosansku Dubicu.
Fotografija kao svedok stradanja i borbe za opstanak nalazi se kao jedan od eksponata u Muzeju holokausta u Aušvicu.
Dvadestogodišnja beogradska Jevrejka Hilda Dajč dobrovoljno je otišla u logor na Starom sajmištu kako bi pomogla svojim bolesnim i nemoćnim sunarodnicima. Ubrzo je shvatila da korača putem koji vodi u smrt. Ostavila nam je dirljiva pisma koja danas svedoče o njenom neustrašivom, duboko humanističkom i tragičnom putu. Pisma koja je napisala Hilda Dajč su redak dokument, iz kojih možemo pročitati u kakvim su uslovima živeli Jevreji u logoru na Sajmištu, u periodu od decembra 1941. do maja 1942. Pisma je pisala svojim drugaricama iz gimnazije Nada Novak i Mirjana Petrović. Danas pisma Hilde Dajč možete videti u Jevrejskom istorijskom muzeja u Beogradu, koji je ujedno u posedu prva tri pisma, dok se četvrto pismo nalazi u Istorijskom Arhivu Beograda. O ovim neustrašivim ženama i devojakama govoriće Biljana Marcojević, istoričarka Muzeja žrtava genocida.
