Svedočanstva o Alžirskoj revoluciji u Muzeju afričke umetnosti
Ljiljana Z.
Objavljeno 16/03/2023
Izložba „Jugoslovenska svedočanstva o Alžirskoj revoluciji – arhivski omnibus“ biće otvorena u subotu, 18. marta u 12 sati u Muzeju afričke umetnosti (Andre Nikolića 14, Senjak).
Kustosi izložbe su Mila Turajlić, Maja Medić, Ana Knežević i Emilia Epštajn. Izložbu će svečano otvoriti Nј.E. Fatah Mahraz, ambasador Alžira u Beogradu.
„Jugoslovenska svedočanstva o Alžirskoj revoluciji – arhivski omnibus” zasniva se na arhivskom materijalu i usmenim svedočanstvima Jugoslovena koji su aktivno pružali pomoć alžirskom narodu tokom njihove borbe za nezavisnost od francuske kolonijalne vlasti, sve do zvaničnog oslobođenja, 1962. godine.
Sećanja snimatelja Stevana Labudovića, radnice Crvenog krsta Maje Plavšić, jugoslovenskog ambasadora u Tunisu, Miloša Lalovića o kojem svedoči njegova supruga Borislava, pridodaju „ljudsku” notu istorijskim događajima koje često percipiramo kroz stroge hronologije i taksativno nabrajanje imena i događaja. Arhivskim materijalom, pomenutim usmenim svedočanstvima u režiji Mile Turajlić, pridružuju se i osnivači Muzeja afričke umetnosti – Zdravko Pečar, tada u ulozi ratnog dopisnika, i Veda Zagorac, na mestu atašea za štampu u jugoslovenskoj ambasadi u Tunisu.
Snimanjem razgovora sa protagonistima ove izložbe, Mila Turajlić i Maja Medić su zapravo kreirale novu, dragocenu arhivsku građu koja je, kako će se kasnije ispostaviti, bila poslednja prilika da se svedočanstva Maje Plavšić, Borislave Lalović i Stevana Labudovića zabeleže.
Novinski članci, fotografije, prepiske, depeše, kao i lični mobilijari, materijalni su tragovi zanosa i posvećenosti ideji solidarne mobilizacije. U fasciklama i na beleškama koje su isti ti ljudi vodili, dnevnicima i izveštajima koje su pisali, ali i na brošurama, razglednicama, novinskim člancima i drugim papirnim formatima koje su smatrali dovoljno važnim da budu sačuvani, prepoznajemo lične klasifikacije, oblikovane sopstvenim razumevanjem događaja, koje danas nosi poseban značaj za dublje razumevanje prošlosti u savremenom trenutku.
Izložba se otvara u subotu, 18. marta u 12 časova u Muzeju afričke umetnosti, na dan kada je 1962. godine potpisan istorijski Sporazum u Evijanu kojim je okončan Alžirski rat za nezavisnost (1954–1962) i koji označava kraj francuskog kolonijalizma u ovom delu Afrike.
Tokom celog dana, do 18 časova, ulaz u Muzej afričke umetnosti biće slobodan za sve posetioce izložbe.
Realizaciju izložbe pomogli su: Crveni krst Srbije, Arhiva Filmskih novosti, Ambasada Alžira u Beogradu i Nacionalni arhiv Alžira, Arhiv Jugoslavije i Diplomatski arhiv Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije.
Na izložbi je uključena građa iz Muzeja afričke umetnosti i privatnih arhiva porodica Plavšić-Duduković, Labudović i Lalović. Usmena svedočanstva deo su projekta „Non-Aligned Newsreels uz podršku Filmskih novosti“, režija i kamera Mila Turajlić, producent Maja Medić.
Podsećamo da će u sklopu ovog programa do 22. marta biti održana i projekcija dokumentarnog diptiha „Non-Aligned & Ciné-guerrillas“ (Nesvrstani i Filmske gerile) autorke Mile Turajlić u Dvorani Kulturnog centra Beograda. Projekcije su u 18 i 20.30 časova.
lj.z.
