Dobri odnosi Mađarske i Srbije ostaće deo političkog nasleđa Ištvana Pastora

Ištvan Pastor koji je preminuo nakon kraće i teške bolesti u 67 godini života, bio je predsednik Saveza vojvođanskih Mađara i Skupštine Autonomne pokrajine Vojvodine. Političar kroz čiji lik su se prepoznavali vojvođanski Mađari poslednjih par decenija.

Rođen 20. avgusta 1956. godine u Novom Kneževcu. Osnovnu školu i gimnaziju završio je u Subotici, a 1980. godine je diplomirao na Pravnom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu.

Član je Saveza vojvođanskih Mađara od njegovog osnivanja, a predsednik stranke je od 2007. godine. Ove godine započeo je svoj peti mandat na čelu stranke. U tri mandata bio je na čelu vojvođanskog parlamenta što ga čini jednim od najdugovečnijih političara na čelu najvažnije pokrajinske institucije.

Politička karijera Pastora počela je još 1992. godine kada je sve do 2000. bio odbornik u Skupštini opštine Subotica, a u mandatu od 1996. do 2000. godine i savezni poslanik u Saveznoj skupštini SRJ. Od 2000. do 2008. godine bio je pokrajinski sekretar za privatizaciju, preduzetništvo i mala i srednja preduzeća, a od 2008. do 2012. pokrajinski sekretar za privredu.

U dva mandata bio je potpredsednik Izvršnog veća AP Vojvodine. Nakon izbora 2012. godine izabran je za predsednika Skupštine AP Vojvodine, što je ponovio na izborima 2016. i 2020. godine.

Kako kažu politički hroničari, presudna godina u njegovoj karijeri bila je 2007. kada je Jožef Kasa objavio da se povlači sa čela SVM. Na 11. Kongresu u Kanjiži izabran je za prvog čoveka partije kao jedini kandidat.

Te godine bio je i kandidat za predsednika Srbije, završio je na šestom mestu sa osvojenih 93.039 glasova. Ambicije da bude predsednik Srbije ponovio je i 2012. godine, ali je dobio manje glasova nego prvi put, 63.400 što je bilo dovoljno za 9. mesto.

„Izražavajući najdublje saučešće porodici i Savezu vojvođanskih Mađara, Skupština AP Vojvodine zauvek će biti zahvalna na mudrosti i posvećenosti kojom se predsednik Pastor uvek rukovodio u vođenju Skupštine AP Vojvodine. Njegov odlazak ogroman je gubitak za politički i parlamentarni život AP Vojvodine i Republike Srbije“, rekli su u saopštenju Skupštine AP Vojvodine.

Pastoru su njegovi politički saveznici u Srbiji najviše vrednovali privrženost trudu da odnosi Srbije i Mađarske budu na najvišem mogućem nivou.

Dolaskom Srpske napredne stranke na vlast, čiji su SVM verni koalicioni partneri u Vojvodni, odnosni između ove dve zemlje često su se opisivali kao „najbolji u istoriji“.

Skupština Srbije tako je usvojila deklaraciju kojom se osuđuju svi zločini koji su počinjeni nad mađarskim civilnim stanovništvom u Vojvodini po završetku Drugog svetskog rata, a srpski i mađarski zvaničnici počeli su zajednički da obeležavaju pomen na žrtve tog sukoba.

Važio je za najvećeg partnera mađarskog predsednika Viktora Orbana koji je preko Fondacije “Prosperitati” omogućio mađarskoj zajednici u Srbiji da rukovodi velikim investicijama kojima Mađarska država pokušava da pomogne područja na kojima tradicionalno žive pripadnici ovog naroda u Vojvodini.

„Prosperitati“ je najbogatija fondacija koju finasira neka strana država teritoriji Srbije. Na vrhuncu Pastorovog političkog delovanja, pre svega Mađari iz Vojvodine, dočekali su i dugo traženu mogućnost da dobiju mađarsko državljanstvo i dokumente. Većina je to pravo i iskoristila.

„Išao je putem ratnika. Pokoj mu duši“, napisao je Viktor Orban na društvenim mrežama povodom smrti ovog političara. Katalin Novak, predsednica Mađarske, reagovala je na vest o smrti Ištvana Pastora rečima: „Život u službi vojvođanskih Mađara. Hvala mu za to!”

Od njega su se prigodnim rečima oprostili i predsednik Srbije Aleksandar Vučić, ministar spoljnih poslova Ivica Dačić, predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović, predsednik Republike Srpske Milorad Dodik i drugi funkcioneri i političari.

Pastor je bio svedok svih turbulentnih dešavanja u našoj modernoj istoriji. Od raspada Jugoslavije, ratova i bede devedesetih, demokratskih promena dvehiljaditih, do dolaska Vučića na vlast.

Koliko smo daleko od politički zrelih vremena svedočili su i rezultati njegove partije na poslednjim izborima 2020. godine, kada je SVM u Vranju ostvario treći najbolji rezultat po broju glasova! Izgleda greškom.

Ordenom građanskog reda srednjeg krsta sa zvezdama za zasluge Republike Mađarske odlikovan je 2021. godine. Povodom Dan državnosti Srbije, 2022. godine odlikovan je Sretenjskim odrenom prvog stepena od strane predsednika Republike.

“Kao političar iz redova mađarske zajednice, kakav bi drugi posao čovek mogao da ima nego da pomaže svojoj zajednici i članovima svoje zajednice u rešavanju svakodnevnih problema. Da bude bolje, podnošljivije, progresivnije. Ujedno, paralelno, da služi usponu svoje sopstvene domovine. Ja sam jedan od tih srećnih političara. Mi spadamo među one srećne političare ovde u Vojvodini, kao mađarski političari, za koje služenje nacionalnim interesima i služenje interesima domovine ne predstavljaju konfliktnu situaciju“, rekao je na dodeli Sretenjskog ordena.

Vest o smrti Pastora objavio je na Fejsbuku njegov sin i narodni poslanik Balint Pastor, koga mnogi vide kao mogućeg naslednika na mestu prvog čoveka vojvođanskih Mađara.

I. S.