Povodom 114 godina od rođenja banatske vajarke Zlate Markov Baranji Narodni muzej Zrenjanina podseća da se u njegovoj bogatoj umetničkoj zbirci nalazi legat ove vajarke.
Najpoznatija skulptura je delo pod nazivom „Siročići“, koja posetioce ne ostavlja ravnodušnim.
Kako navode u ovoj ustanovi, u muzeju se čuvaju dela Zlate Markov Baranji kao deo legata koji je autorka poklonila svom zavičaju. Dela podsećaju na jednu bogatu umetničku i pedagošku karijeru, autorke koja je rođena 17. marta 1908. godine u Žitištu.
Reč je o umetnici koja se školovala u Zrenjaninu, Temišvaru, Beču, gde je učila muziku, jezike i slikarstvo i Budimpešti, gde je studirala vajarstvo.
Osnivač je keramičarskog odseka Škole za primenjenu umetnost u Novom Sadu 1948. godine. Bila je član ULUS-a, ULUV-a i ULUPDS-a i dobitnica brojnih nagrada.
Zajedno sa suprugom Karlom Baranjijem, ostavila je dubok trag u vojvođanskoj međuratnoj skulpturi i kasnije u keramici, keramoplastici i keramoslikarstvu bivše Jugoslavije, a bavila se i pedagoškim radom.
Najmonumentaliniji rad Zlate Baranji, koji je izvela zajedno sa suprugom Karlom, je skulptura „Ikarus“ (1938) na zgradi Vazduhoplovne komande u Zemunu arhitekte Dragiše Brašovana (1887-1965).
Na velikom jugoslovenskom konkursu organizovanom za umetničku dekoraciju Narodne skupštine (1936), vajarski par Baranji je, od preko tri stotine pristiglih radova, nagrađen drugom i trećom nagradom za statue cara Dušana i kralja Tomislava, kao i za personifikaciju Industrije.
Ipak, i pored zajedničkog rada, u dnevnim izveštajima se Karlo pominje kao autor statua cara Dušana i kralja Tomislava, dok je Industrija prepisana Zlati.
Na konkursu za spomenik kralju Petru I Karađorđeviću u Novom Sadu njen rad osvojio je otkup.
Ona je 1982. godine Zrenjaninu poklonila 30 svojih radova, skulpture, slikane majolike i slike i 10 radova svoga supruga Karla Baranjija, a 1983. poklon predat na čuvanje Narodnom muzeju Zrenjanin uveličala je sa još 14 svojih slikanih majolika i slika.
lj.z.
