Izložba „Freske Bogorodice Ljeviške“ na Tvrđavi Golubac
Izložba “Freske Bogorodice Ljeviška i tkanine inspirisane srpskim srednjevekovnim ornamentima”, autora dr Bojana Popovića, otvorena je u Palati Tvrđave Golubac.
Projekat se ostvaruje u saradnji sa Narodnim muzejom Srbije, Galerijom fresaka i uz podršku “EU za tebe” – Kulturno nasleđe za turizam.
Prvi deo izložbe obuhvata detalje živopisa katedrale grada Prizrena, Bogorodice Ljeviške – kopije fresaka Zdenke i Branislava Živkovića.
Kako navode iz stručnog tima izložbe, Bogorodica Ljeviška je složeno zdanje kompleksnog rasporeda i razuđenih svodova, tipa upisanog krsta sa pet kupola i zvonika na zapadnoj fasadi. Saborna je crkva Prizrena, a bogat izbor tema bio je naglašen veličinom hrama i vremenom nastanka slikarstva.
Tokom perioda od 1310. do 1313. godina vreme je narativnog stila u kojem vlada težnja ka detaljnom ilustrovanju teksta.
Dinamična slika, jakih svetlo tamnih odnosa, ostvarena je od strane radionice čiji je protomajstor pomenut u natpisu u priprati hrama.
Mihailo, sin Evtihijev, prezimenom Astrapa navedenim u Ljeviškoj, bio je slikar čiji se rad može pratiti od Bogorodice Perivlepte u Ohridu, da bi za kralja Milutina svake sezone oslikavao po hram.
Kopije malog formata slikarstva iz Ljeviške, a koje su izradili kopisti fresaka Zdenka i Branislav Živković, za osnovni cilj imaju prenos likovnosti, preko motiva koje se često ne zapažaju na scenama.
U kompletnom opusu koji se sastoji od 148 kopija malog formata, ođekne slikarstvo i po vertikali hrama, od Hrista Pantokratora do zone stojećih figura, a na ovoj izložbi biće prikazana 41 kopija.
Drugi deo izložbe posvećen je rukotvorinama koje inspiraciju traže i nalaze u srednjovekovnoj ornamentici, freskama i lokalnoj folkloristici.
Projekat je imao cilj da osposobi tri lokalna proizvođača umetničkih rukotvorina – Milicu Mišić, Nadu Radetić i Draganu Ćirković, da izrade nove serije rukotvorina koje su inspirisane srednjovekovnim ženskim vlastelinskim kostimima, ornamentima sa srednjovekovnih srpskih fresaka, mitologijom Golubačke tvrđave i ovog dela Dunava, kao i folklornim elementima posebno ovog kraja Istočne Srbije .
Tako je Milica Mišić otkala šalove od pamuka, svile i vune nalazeći inspiraciju na kostimima srednjovekovnih srpskih vladarki – Carice Jelene, kraljice Jelene Anžujske, kraljice Kataline, kraljice Simonide i kneginje Milice Hrebeljanović.
Dragana Ćirković je oslikala svilene marame inspirisana kostimima srednjovekovnih vladarki, ornamentima sa srednjovekovnih fresaka, posebno Bogorodice Ljeviške a jedan set marama pripoveda posebnu priču o rusalkama, vodenim i šumskim vilama koje, po legendama, žive u Dunavu oko Tvrđave Golubac.
Nada Radetić je izvezla svadbarske peškire koristeći šeme folklornih motiva sa narodnih nošnji a posebno šeme koje je prikupio Vladislav Titelbah i objavio 1896. godine.
Izložba će biti otvorena sve do decembra ove godine.
lj.z.